Matrah Belirleme Usulleri

a) İdarece Takdir Usulü: Doğrudan doğruya takdir usulü olarak bilinen bu usulde vergi idaresi her bir vergi yükümlüsüne ilişkin vergi matrahını ayrı ayrı tespit eder. Matrahların vergi yükümlülerinin aleyhine yüksek belirlenme riski taşır.
=> 1942 yılında uygulanan varlık vergisi idarece takdir usulüne örnektir.

b) Karine veya dış belirtiler usulü: Bu usulde vergi matrahı belirlenirken mükellefin servetine ilişkin bir takım dış belirtiler esas alınır. Örneğin bir dönem Fransa’da binaların vergi borcu hesaplanırken kapı ve pencere sayısı esas alınmıştır.

c) Götürü usulü: Aynı durumdaki mükellef grubu için ortak bir matrah belirlenir.

Önemli: İdarece takdir usulünde her mükellefin matrahı ayrı ayrı belirlenirken götürü usulde belli bir mükellef grubu için ortak bir matrah belirlenir.

d) Beyan usulü: Vergi matrahının yükümlülerce veya vergi sorumlusu tarafından beyanname adı verilen bir belge ile vergi dairesine bildirilmesidir. Beyan usulü modern vergiciliğin temelinde yer alan en yaygın kullanılan usuldür.