Asli-Tali Kurucu İktidar

Asli Kurucu İktidar Nedir?

Genellikle büyük devrimler, savaşlar, bağımsızlık hareketleri, darbeler ya da rejim değişiklikleri sonucu ortaya çıkan, hukuksal boşluk olan durumlarda anayasaları ilk kez ya da bütünüyle yeniden yapan, hukuktan daha çok siyaset biliminin konusu olan iktidardır.

Tali Kurucu İktidar Nedir?

Mevcut yürürlükteki anayasayı, yine anayasada öngörülen kurallara göre değiştiren, yeni hükümler ekleyen, bazı hükümlerin içeriğini değiştiren ya da bazı maddeleri çıkaran iktidara denir.

Osmanlı-Türk Anayasa tarihçesinde 1876, 1921, 1924, 1961 ve 1982 Anayasaları asli kurucu iktidarlar tarafından hazırlanmıştır. 1982 Anayasasında tali kurucu iktidarlar tarafından 16 Nisan 2017 tarihinde yapılan halkoylaması dahil 19 kez 184 değişiklik yapılmıştır.

Kurucu iktidar ile kurulmuş iktidar farklı kavramlardır. Yeni bir devletin kurulması ile anayasa yapan veya var olan bir devletin anayasasını bütünüyle yeniden yapan ya da devletin mevcut anayasasında değişiklik yapan iktidara “Kurucu İktidar” denir.
“Kurulmuş İktidar” ise kurucu iktidarın anayasa ile belirlediği kurallar içerisinde yetkilerini kullanan iktidardır.