Sened-i İttifak

Dönemin padişahı II. Mahmut, sadrazamı ise Alemdar Mustafa Paşa’dır. Söz konusu dönemde ayan ve hanedanlar yerel bir güç olarak taşrayı paylaşmışlardır. Merkezi otorite zayıflamıştır. Alemdar Mustafa Paşa’nın öncülüğü ile merkezi otoriteyi sağlamak için 1808 yılında merkezi hükümet ile ayanlar arasında Sened-i İttifak adı verilen belge imzalanmıştır.

Sened-i İttifak’ın merkezi otorite yararına olan hükümleri

=> Padişah ve devlet otoritesine herkesin boyun eğmesi
=> Padişah buyrukları ve yasaklarının sadrazamdan geçmesi
=> Ayanların kendi toprakları dışına müdahale edememesi
=> Vergi ve asker toplanılması, karışıklıkların önlenmesine hanedan ve ayanların yardım etmesi

Ayanların yararına olan hükümler

=> Sadrazamın keyfi eylemlerinin önlenmesi
=> Suçu olmayan ayana ceza verilememesi
=> Büyük ayanların yönetim ve etki alanlarının korunması

Halkın yararına olan hükümler

=> Yoksulların ve reayanın korunması
=> Vergilerin ölçülü olup ezici olmaması
=> Asayişe dikkat edilip zulmedilmemesi
=> Soruşturma yapılmadan ceza verilmemesi

Sened-i İttifak hakkında önemli bilgiler

=> Sened-i İttifak ilk anayasal belgedir.
=> Sened-i İttifak kralın yetkilerinin sınırlandırıldığı Magna Carta’ya benzetilmektedir.
=> Hükümleri uygulanmadığında herhangi bir yaptırım öngörmemiş, nitekim merkezi otorite güçlendiğinde Sened-i İttifak uygulamadan kaldırılmıştır.