Piyasa Başarısızlığı Durumları
Piyasaların çalışmaması ya da ters yönde çalışmasına piyasa başarısızlığı denir. Piyasa başarısızlığı durumlarında kaynak dağılımında etkinliği sağlaman için devlet müdahalesi gereklidir.
Richard Musgrave’e göre piyasa başarısızlığı durumları;
1- Dışsallıklar
2- Erdemli-erdemsiz mallar
3- Doğal tekeller
4- Kamusal mallar
5- Ortak mal ve kaynaklar
Stiglitz’e göre piyasa başarısızlıkları
J.Stiglitz, Musgrave’in piyasa başarısızlığı durumlarına ek olarak asimetrik bilgi ve eksik piyasaları eklemiştir. Asimetrik bilgi bir konu hakkında taraflardan birinin diğerine göre yeterince bilgiye sahip olmamasıdır. Asimetrik bilgi iki durumda piyasa başarısızlığına neden olur:
1- Ahlaki risk: Kaskolu bir araçla ehliyetsiz birinin kaza yapması sonucu kazayı ehliyetli farklı birinin üstlenmesidir.
2- Ters seçim: Ters seçimi yapan çoğu kez bankalardır. Örneğin bankalarda krediler her zaman güvenilirlik açısından düşük riskli kişilere yönelmekle birlikte kredi kuruluşları yüksek riskli ve düşük riskli kişileri ayırt edemez. Bu nedenle krediler piyasada faizler ortalama olarak belirlenir. Dolandırıcı, yüksek riskli kişiler için ortalama faizler düşük kalırken güvenilir kişiler için ortalama faiz oranları yüksek oranda kalmaktadır.