Tanzimat Fermanı

Tanzimat Fermanı Hariciye Nazırı Mustafa Reşit Paşa tarafından hazırlanmış ve 3 Kasım 1839’da Gülhane Parkında padişah Abdülmecit adına okunmuştur.

Mali güce göre vergileme, vergilemede adalet ve eşitliğin sağlanması hükmü Tanzimat Fermanı hükümleri arasında yer almaktadır.

Tanzimat Fermanı Hükümleri

=> Din ayrımı gözetmeksizin devlet tüm uyruklara eşit davranacak, eşit haklar tanıyacaktır.
=> Irz, can ve mal güvenliğinin sağlanması
=> Yasalar karşısında herkesin eşit olması

Tanzimat Fermanı’nın Özellikleri

* Meclis-i Ahkam-ı Adliye kurularak yasama organının temelleri atılmıştır.
* Sened-i İttifak iki yanlı işlem yani sözleşme iken Tanzimat Fermanı tek yanlı işlemdir. Padişah yetkilerini ilk kez isteyerek kısıtlamıştır.
* Tanzimat Fermanı’nda padişah Abdülmecit fermanda yer alan ilkelere uyacağına dair söz vermiş, yemin etmiştir. Uymadığında bunları denetmeyebilecek bir mekanizma yoktur.
* “KANUNSUZ SUÇ VE CEZA OLMAZ” ilkesi de ilk kez Tanzimat Fermanı ile düzenlenmiştir.

TANZİMAT DÖNEMİNDE AÇILAN MECLİSLER

1- Meclis-i Vâlâ’yı Ahkâm-ı Adliye: Yönetim işlerinde danışmanlık yapma ve memurların yargılanması gibi görevleri vardır.
2- Meclis-i Ahkâm-ı Adliye: 1861 yılında Meclis-i Vâlâ’yı Ahkâm-ı Adliye bu adı almış ve 1868’de ikiye ayrılmıştır:
– Şuray-ı Devlet (Danıştay)
– Divan-ı Ahkâm-ı Adliye (Yargıtay)
3- Meclis-i Vükela: Bugünkü deyimiyle Bakanlar Kurulu’dur.